<-- Terug | Lezing: Dwergstellenstelsels |
|
|
Datum | Maandag 8 januari 2024 |
Aanvang | Inloop vanaf 19.45 uur, start om 20.00 uur |
Locatie | Bibliotheek Vlijmen, Burgemeester Zwaansweg 2, 5251 CJ Vlijmen |
Entree | € 5,00 per persoon |
Aanmelden | Aanmelden is niet nodig voor deze bijeenkomst |
De inleider is deze keerde heer
Niels Nelson. Van jongs af aan is Niels niet alleen geïnteresseerd in
sterrenkunde maar geeft al jaren lang les in deze materie. Op de Sterrenwacht Halley is hij
bekend van het geven van diverse cursussen en zelfs vervolgcursussen. Elk
jaar verzorgt hij wel een nieuwe cursus waarvoor men zich bij de Sterrenwacht
Halley kan aanmelden. Hij zal in deze presentatie ingaan
op de vorming van ons melkwegstelsel en andere sterrenstelsels in het heelal.
In de laatste 10 jaar is de kennis aanzienlijk toegenomen en in een heel
ander licht komen te staan. De sinds de oerknal - theorie van 1964 opvatting
over de volgorde van ontstaan van sterrenstelsel - structuren via het
principe van groot naar klein, is in het laatste decennium verlaten. De
aanwezigheid van donkere materie zowel in de kern als in de halo van
sterrenstelsels geeft aan dat de concentratie van massa in de tussenruimte
tussen kern en de volgende kern een gevolg is van
wervelende ministerrenstelsels. Deze ministerrenstelsels of
dwergsterrenstelsels worden gevonden in de buitenste halo van
sterrenstelsels. Ze dragen bij aan het zwaarder worden van de
sterrenstelsels door samensmelting met elkaar. Daardoor wordt het
geboortecijfer van sterren in onaangeroerde donkere moleculaire gaswolken ook
steeds hoger. En de pas geboren sterren ioniseren weer de omringende ruimte
van de kern tot ver in de halo van deze sterrenstelsels. We vinden bellen van geïoniseerde
gassen in de intra-halo en de extra-halo. Bij ons melkwegstelsel heet dat de
Fermibel. Wanneer de bellen van geïoniseerde toestand van verschillende
buitenhalo’s van groepen van sterrenstelsel in elkaar overlopen ontstaan
grote gebieden in de lokale clusters. De grootste lokale structuur in
onze nabijheid heet Laniakea. Het is de lokale supercluster waar wij
inzitten. Deze Laniakea structuur van al 100.000 gevormde
sterrenstelsels uit 1-2 miljoen dwergsterrenstelsels wordt omringd door
donkere zwaardere massieve clusters, die benoemd worden als De Grote
Aantrekker. Laniakea is 520 miljoen lichtjaar groot. Laniakea is de eerste
structuur waar ook de uitdijing van het heelal de overhand krijgt op deze
wervelende dwergsterrenstelsels en dus vorming van sterrenstelsels gaat
afnemen. In het kosmisch web van andere lokale superclusters van
sterrenstelsels vinden we steeds lichtstralende verdichtingen met afmetingen
van rond 0,5 miljard lichtjaar. Daarbuiten op nog grotere kosmische schaal
en in de kernen van sterrenstelsels speelt de kosmografie van de zware
donkere massa’s de belangrijkste rol. Bij het waarnemen van
dwergsterrenstelsels vinden we een grote verscheidenheid aan soorten. Er zijn
dwergsterrenstelsels kennelijk zonder donkere materie, maar ook
dwergsterrenstelsels met donkere materie. Vaak ontvangen we zo weinig licht
van de dwergsterrenstelsels dat we roterende delen in hun eigen wervelingen
nog niet goed kunnen onderzoeken. We weten nog lang niet genoeg om de
dwergsterrenstelsels in hun evolutie te volgen. Maar met ruimtesondes, die
het doel hebben om de sterrenstelsels en hun vorming het heelal nauwkeuriger
in kaart te brengen, zoals GAIA, EUCLID en JWST kunnen we
dwergsterrenstelsels en hun gonie (vorming) te volgen. Laniakea-gonie staat
nog in haar babyschoenen. En omdat het in de babyschoenen
staat is er genoeg om in deze presentatie het een en ander verder duidelijk
te maken. Melkweg (foto WSH) Heb je tijd om mee te doen om
activiteiten te organiseren voor de WSH, zoals een bijdrage in het bestuur of
het organiseren van regelmatige waarnemingsavonden of een quiz,
meld je dan aan bij het bestuur. Wij zijn
een gezellige club mensen die voor de leden en alle andere
belangstellenden maandelijks een mooie avond en lezing organiseren. Voor meer informatie over de WSH,
kijk op de website van de WSH -Heusden. Voor eventuele vragen kun je een
mailtje zenden naar info@wsh-heusden.nl
Nog geen lid, geen probleem ook dan
bent u van Harte Welkom om een avondje te bezoeken, zoals altijd staat zeer
gastvrij de koffie klaar “Ook Voor U”
!!! Maar als u nog geen lid bent denk
dan eens na over een lidmaatschap van de Heemkundekring Onsenoort voor
slechts 25,- Euro per jaar bent u al lid. En uiteraard meld u zich dan aan
als werkgroepslid van de WSH. Voor deze avond is aanmelding niet
nodig. Ik nodig u, op 8 januari a.s. van Harte uit. Met dank aan Niels
Nelson. Locatie van de lezing: Bibliotheek
Vlijmen, Burgemeester Zwaansweg 2, 5251 CJ Vlijmen Aanvang: 20.00u, inloop vanaf
19.45u, De Werkgroep is een onderdeel van
de Heemkundekring Onsenoort.
|
|